Tâm Lí, Thị trường, Trong nước
KIẾM SỐNG HAY KIẾM CHẾT
Khi chúng ta đi vào lãnh địa của tiền bạc, dường như chúng ta lạc mất con người sâu sắc vốn là bản chất của mình. Dường như chúng ta đột nhiên được đưa đến một sân chơi khác, nơi mọi luật lệ đều thay đổi. Trong vòng kiểm tỏa của tiền, những phẩm chất đẹp đẽ của tâm hồn trở nên khan hiếm. Chúng ta trở nên nhỏ bé hơn. Chúng ta vật lộn hoặc chạy đua để ” giành lấy những thứ của mình”. Chúng ta thường trở nên ích kỉ, tham lam, nhỏ mọn, đáng sợ hay độc đoán; có khi bối rối , mâu thuẫn hoặc tội lỗi. Chúng ta gán cho bản thân danh hiệu người chiến thắng hoặc kẻ chiến bại, mạnh mẽ hay bất lực, và để mặc những thứ nhãn mác ấy nhào nặn mình một cách không chính xác, như thể sự giầu có thể hiện sự ưu việt bẩm sinh, và thiếu những thứ đó nghĩa là con người không có giá trị hay tiềm năng gì nữa. Mất khả năng nhận ra triển vọng, chúng ta trở nên cảnh giác và luôn hoài nghi, giữ lấy những thứ vặt vãnh, hay trở nên bất lực và tuyệt vọng. Chúng ta đôi khi cảm thấy mình buộc phải cư xử mâu thuẫn với giá trị gốc của mình, và không thể làm khác được.
Điều đó dẫn đến sự chia rẽ sâu sắc trong cách sống, trong hành vi và trong cảm giác của chúng ta về tính cách và sự chính trực của chính mình. Mâu thuẫn này là vết nứt có thật không chỉ khiến chúng ta bối rối trong vấn đề tiền bạc; nó còn khiến chúng ta không thể hòa nhập thế giới bên trong với thế giới bên ngoài và trải nghiệm trọn vẹn sự viên mãn trong cuộc đời, khoảng khắc thăng hoa khi chúng ta thấy sự bình yên trong phút giây hiện tại, một phần của cuộc sống và cũng chính là cuộc sống. Trải nghiệm lặng lẽ này hầu như đã biến mất trong nền văn hóa của chúng ta, bị át đi bởi những tiếng ồn và cuộc chiến tiền bạc. Sự chia rẽ ấy tồn tại trong tất cả chúng ta- bao gồm cả chính tôi– và nguyên nhân gây ra những trận chiến ác liệt trong cuộc đời đối với cả tôi và bạn.
Vicki Robin, trong cuốn Your Money or Your Life ( Tiền hay cuộc sống) viết về những người thay vì làm việc để kiếm sống, chính xác hơn, họ đang ”kiếm chết”, hay trong một số trường hợp là ”kiếm giết’ . Công việc họ làm không trọn vẹn, thậm chí còn tai hại cho hạnh phúc của họ và người khác. Hoặc có thể họ thấy xấu hổ về công việc của mình. Họ căm ghét nó, họ ước rằng không phải làm công việc đó. Họ giả vờ rằng chuyện đó chẳng ảnh hưởng gì, nhưng thật ra, tâm hồn họ– hoặc tâm hồn ai đó đang dần dần giết mòn. Bị mắc kẹt trong cuộc rượt đuổi, họ nói rằng họ đang kiếm sống khi thật ra họ đang ”kiếm giết”. Nhưng họ không nhận ra, hoặc không thể thừa nhận điều đó.
Bản thân tiền bạc không gây rắc rối. Bản thân tiền bạc không tốt cũng không xấu. Bản thân tiền bạc không mang sức mạnh cũng không loại trừ sức mạnh. Chính cách hiểu và phản ứng của chúng ta với tiền mới là nguồn gốc thực sự của những điều tai hại. Cũng chính ở đó chúng ta sẽ bắt gặp các cơ hội thực sự để lột xác.
