Thị trường
NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA PHÙ THUỶ TRÊN THƯƠNG TRƯỜNG (PHẦN 2)
11. KỶ LUẬT.
Kỷ luật có lẽ là từ mà những nhà đầu tư nổi tiếng thường dùng khi tôi phỏng vấn. Thông thường, nó được nhắc đến với một giọng điệu biện hộ “Tôi biết là anh đã nghe điều này hàng triệu lần, nhưng tin tôi đi, nó thật sự quan trọng?”.
Có 2 nguyên nhân chính nói lên tại sao kỷ luật quan trọng. Trước hết, đó là một điều kiện cần thiết để duy trì việc kiểm soát những rủi ro một cách hiệu quả. Tiếp đến, bạn cần có kỷ luật để áp dụng phương pháp của bạn mà không có sự phân vân giữa nhiều lựa chọn là phải dầu tư cái gì. Tôi đảm bảo rằng bạn sẽ luôn chọn cái sai. Tại sao? Bởi vì bạn luôn có khuynh hướng chọn những việc đầu tư tiện lợi và như Eckhardt giải thích “Điều gì mà cảm thấy tốt thì thường là điều sai khi ta làm”.
Để tóm tắt về vấn đề này, hãy nhớ rằng bạn không bao giờ thoát khỏi được những thói quen xấu trong giao dịch nhưng điều tốt nhất mà bạn có thể làm là giữ cho chúng trong tầm kiểm soát.
12. HIỂU RẰNG BẠN PHẢI CHỊU TRÁCH NHIỆM
Dù cho bạn thành công hay thất bại, bạn phải chịu trách nhiệm về những kết quả của riêng mình. Ngay cả khi bạn thất bại do lời mách của người môi giới, lời đề nghị của dịch vụ cố vấn hay một tín hiệu xấu từ hệ thống mà bạn mua , bạn phải chịu trách nhiệm vì bạn quyết định nghe theo và hành động. Tôi chưa bao giờ gặp một nhà đầu tư thành công nào mà đổ lỗi cho người khác trước những thất bại của anh ấy.
13. NHU CẦU VỀ ĐỘC LẬP
Bạn cần phải tự suy nghĩ. Đừng bao giờ theo đuổi sự hưng phấn của số đông. Như As Seykota đã chỉ ra, vào khoảng thời gian mà một câu chuyện đang nổi trên bìa các tạp chí thời sự quốc gia thì chiều hướng câu chuyện đó có lẽ ở gần cuối.
Độc lập cũng có nghĩa là bạn tự quyết định lĩnh vực đầu tư. Đừng bao giờ nghe những ý kiến khác. Mặc dù thỉnh thoảng một hai lần nó có ích cho việc giao dịch, tuy nhiên, lắng nghe những điều khác nhau từ những người khác sẽ dẫn đến việc làm cho bạn tốn tiền – chưa kể đến việc làm rối những ý kiến của bạn về thị trường. Như Michael Marcus đã phát biểu trong quyển “Những phù thuỷ trong thị trường”. “Bạn cần phải theo đường lối riêng của mình. Nếu bạn kết hợp hai nhà đầu tư, bạn sẽ nhận được điều tồi tệ nhất từ họ”.
Một ví dụ khác từ một nhà đầu tư mà tôi đã phỏng vấn trong quyển “Những phù thuỷ trong thị trường”. Mặc dù anh ta có thể giao dịch tốt hơn tôi nếu anh ta bị bịt mắt và nhốt trong một chiếc giường đặt dưới đáy hồ nhưng anh ta vẫn thích quan điểm của tôi về thị trường. Một hôm anh ta gọi cho tôi và hỏi “Ông nghĩ thế nào về đồng yên?”.
Đồng yên là một trong những thị trường mà tôi có ấn tượng mạnh vào thời điểm đó. Cái mẫu biểu đồ của nó đã làm cho tôi khó chịu. Tôi trả lời với anh ta “Tôi nghĩ là đồng yên đang tụt thẳng xuống và tôi đang thiếu hụt”. Anh ta đã nói trước với tôi 51 lý do tại sao đồng yên đã được bán ra quá nhiều và cần phải được hồi phục. Sau khi anh ta cúp máy tôi nghĩ “Ngày mai mình sẽ tiếp tục chuyến công tác của mình”. Việc giao dịch của tôi trong suốt mấy tuần nay không được tốt lắm. Việc giao dịch đồng yên sụt giá là một trong những hợp đồng duy nhất trong lịch trình của tôi. Liệu tôi có thật sự muốn làm lu mờ một trong những nhà đầu tư giỏi nhất trên thế giới bằng những nhận xét này không? Tôi quyết định đầu tư.
Vào khoảng thời gian tôi trở về sau chuyến đi, khoảng mấy ngày sau đó, đồng yên đã tụt xuống 150 điểm. Thật may, chiều hôm ấy nhà kinh doanh ấy đã gọi đến. Khi nói đến đồng yên, tôi hỏi anh ta “anh có còn kinh doanh đồng yên không?”.
“Ồ không. Tôi đã thôi”.
Điểm cốt lõi ở đây là nhà đầu tư này đang cố làm tôi lạc hướng. Trái lại anh ta tin chắc vào quan điểm về thị trường mà ngay lúc mà anh ta bày tỏ nó. Tuy nhiên, việc chọn thời điểm của anh ta rất tài đến nỗi anh ta có thể kiếm được tiền ở cả hai phía trong kinh doanh. Ngược lại, tôi không đạt được gì, cho dù tôi đã có nước đi ban đầu hoàn toàn đúng. Bài học ở đây là ngay cả những lời khuyên từ một nhà giao dịch giỏi hơn có thể dẫn đến những hậu quả nguy hại.
14. TỰ TIN
Một lòng tự tin không bị lung lay hướng tới mục tiêu đạt được thắng lợi trong thị trường là một tính cách phổ biến trong những nhà đầu tư mà tôi phỏng vấn. Tiến sĩ Van Tharp, một nhà tâm lý đã tiến hành nhiều cuộc nghiên cứu về các nhà đầu tư và đã được phỏng vấn trong “ Những thầy phù thuỷ trong thị trường” đã cho rằng một trong những nét đặc trưng cơ bản của những nhà đầu tư thành công là họ tin rằng “họ đã thắng cuộc chơi trước khi nó bắt đầu”.
15. THẤT BẠI LÀ MỘT PHẦN CỦA CUỘC CHƠI
Những nhà đầu tư lớn đều nhận thức đầy đủ rằng thất bại là một yếu tố bên trong của cuộc chơi giao dịch. Thái độ này dường như nối liền với sự tự tin. Bởi vì những nhà đầu tư nổi tiếng luôn tin rằng họ sẽ thắng trong cuộc chơi dài, những thất bại lẻ tẻ không còn đáng sợ nữa, đơn giản chúng là điều không thể tránh khỏi.
Chúng là điều phải có. Như Linda Raschke đã giải thích “Tôi không bao giờ chán nản khi thất bại, bởi vì tôi luôn biết rằng tôi sẽ làm đúng trở lại.”
Không còn cách giải quyết nào chắc chắn hơn là đối mặt với thất bại bằng cách chịu đựng thất bại. Nếu bạn không thể chịu đựng thất bại, bạn sẽ hoặc là phải nhận những thất bại lớn hoặc là đánh mất những cơ hội kinh doanh lớn – cả hai sai lầm đó đủ để nhấn chìm mọi cơ hội thành công.
16. THIẾU TỰ TIN VÀ KHÔNG CÓ LỜI
Chỉ giao dịch khi nào bạn thấy tự tin và lạc quan. Tôi thường nghe các nhà giao dịch bảo rằng “Dường như tôi không thể làm đúng điều gì ” hay là “Tôi dám cá rằng tôi đang dừng lại ngay từ trước khi tôi tuột dốc”. Nếu bạn nhận thấy mình đang có những suy nghĩ tiêu cực này, đó chắc chắn là dấu hiệu đã đến lúc ngừng giao dịch.
17. LUÔN CỐ GẮNG TÌM NHỮNG LỜI CỐ VẤN
Việc cấp bách tìm kiếm những lời cố vấn biểu lộ việc thiếu tự tin. Như Linda Raschke đã nói “Nếu bạn luôn thấy rằng mình luôn bị thúc giục phải tìm những lời khuyên của người khác trong đầu tư, đó rõ ràng là dấu hiệu để bạn rời khỏi vị trí của mình”.
18. ĐỨC TÍNH KIÊN NHẪN.
Luôn chờ đợi cơ hội tốt sẽ làm tăng khả năng thành công. Không phải lúc nào bạn cũng ở trong thị trường . Như Edwin Lefevre đã viết trong quyển sách của ông. “Những kinh nghiệm của nhà buôn chứng khoán”. “Có một người ngu luôn làm những điều sai vào mọi lúc tại mọi nơi, nhưng có một kẻ ngu ở phố Wall luôn nghĩ rằng anh ta lúc nào cũng phải giao dịch”.
Một trong những miêu tả sinh động khác về sự kiên nhẫn trong đầu tư đã được Jim Rogers đưa ra trong “Những thầy phù thuỷ trong thị trường”. Tôi chỉ đợi đến khi tiền đã nằm sẵn một góc và tất cả những điều mà tôi phải làm là đi đến đấy và nhặt lên. Nói cách khác, anh ta phải đợi cho đến khi việc đầu tư chắc ăn đến nỗi nó dường như dễ như là nhặt tiền từ trên sàn lên, anh ta sẽ không phải làm gì cả.
Mark Weinstein (cũng được phỏng vấn trong “Những thầy phù thuỷ trong thị trường”) đã đưa ra một điều tương tự như sau: “Mặc dù con báo phêpa là loài thú chạy nhanh nhất trên thế giới, và có thể bắt mọi con thú trên khu vực rộng, nó vẫn đợi đến khi nó hoàn toàn chắc chắn là sẽ bắt được con mồi. Nó có thể ẩn mình trong bụi khoảng một tuần, để đợi đến đúng lúc. Nó sẽ chờ đợi một con linh dương bé nhỏ, và không chỉ bé nhỏ mà còn yếu và khập khiễng. Chỉ khi nào không còn cơ hội nào để báo có thể mất con mồi của nó thì nó mới tấn công. Điều đó đối với tôi là một ví dụ hoàn hảo cho việc giao dịch chuyên nghiệp”.
Hãy xem đấy như là một lời khuyên nhỏ về tính kiên nhẫn, đặc biệt chống lại việc quá khích, quá mong muốn được đầu tư để rồi nhận lại những thất bại trước. Việc dốc sức đầu tư rõ ràng là cách làm ăn thất bại.
19. TẦM QUAN TRỌNG CỦA TÍNH KIÊN TRÌ.
Tính kiên nhẫn quan trọng không chỉ ở chỗ chờ đợi những cuộc giao dịch đúng hướng mà còn ở chỗ luôn bám sát những cuộc giao dịch đang tiến hành. Việc để mất những món lời xứng đáng từ cuộc giao dịch đúng hướng là một yếu tố đánh mất lợi nhuận. Trích lời của Lefevre trong quyển “Những kinh nghiệm”: “Tôi không hề nghĩ tới việc kiếm món tiền kếch xù, tôi chỉ luôn nghĩ phải bám sát, phải bám thật chặt giao dịch”. Còn Eckhardt thì cho rằng câu châm ngôn sau đây là hoàn toàn sai: “Anh không thể bị phá sản nếu anh vẫn thu lợi nhuận”, và Eckhardt cho rằng chính quan niệm đó đã làm cho nhiều nhà đầu tư phá sản. Thực vậy, những kẻ làm ăn kiểu tài tử bị phá sản do thua lỗ lớn, còn những nhà đầu tư chuyên nghiệp bị phá sản do chỉ thu được những lợi nhuận thấp.
20. THAM KHẢO NHỮNG Ý KIẾN LÀM THẾ NÀO ĐẦU TƯ ÍT RỦI RO NHẤT.
Một trong những bài tập mà Tiến sĩ Van Tharp đã dùng trong cuộc hội thảo của ông là nhờ những người tham dự dành ít thời gian để viết lại những ý kiến của họ về vấn đề đầu tư “ít rủi ro”. Có một ý kiến về “ít rủi ro” rất có giá trị vì nó kết hợp hai yếu tố cần thiết : kiên nhẫn, và kiểm soát được rủi ro. Dành thì giờ để suy nghĩ về những chiến thuật ít rủi ro là một bài tập hữu ích đối với tất cả các nhà đầu tư. Sẽ có những ý kiến rất khác biệt giữa nhà đầu tư này với nhà đầu tư khác, tuỳ thuộc vào thị trường họ đầu tư và vào hệ thống phương pháp họ dùng.
21. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC THAY ĐỔI TỈ LỆ CÁ CƯỢC.
Tất cả những nhà đầu tư thành công trên đường dài đều có một lợi thế. Tuy nhiên, lợi thế đó có thể thay đổi rất lớn từ việc đầu tư này sang việc đầu tư khác. Có thể biểu thị dưới mặt toán học rằng trong bất cứ cuộc đánh cược nào với những xác suất khác nhau, phần thắng đươc cực đại hoá bằng cách điều chỉnh tỉ lệ cá cược sát với khả năng thắng cao. Chiến thuật cá cược tối ưu trong bài xì là một minh hoạ hoàn hảo cho khái niệm này.
Nếu như nhà đầu tư suy nghĩ giao dịch nào có nhiều lợi thế – lấy ví dụ như dựa trên mức độ tự tin cao thì sẽ tỏ ra năng nổ hơn trong những tình huống này. Như Druckenmiller đã diễn ra. “Cách để tìm được nhiều tiền lời dài hạn thì nằm trong việc bảo quản vốn và việc điều hành…, Một khi bạn đã có niềm tin vững chắc trong đầu tư, bạn phải tấn công mãnh liệt. Muốn làm một con lợn cũng phải có can đảm. Đối với một số nhà phù thuỷ thị trường, những phán đoán sắc bén như khi nào phải tăng tốc và can đảm làm điều đó đã trở thành những bài học phải học để đạt được tiền lời bất thường. Một số nhà đầu tư được phỏng vấn cho rằng họ thay đổi quy mô đầu tư tuỳ thuộc vào phương pháp học. Lấy ví dụ, Mc Kay đã chỉ ra rằng đối với anh ta việc thay đổi quy mô do hàng trăm yếu tố không phải là điều bất thường. Anh ta nhận thấy rằng điều này đã giúp anh ta giảm bớt những rủi ro trong thời kỳ xuống dốc và làm tăng lợi nhuận trong thời hoàng kim.
