Lý Thuyết Phản Xạ Trong Thị Trường Tài chính Của George Soros

Thị trường tài chính thế giới đã ghi nhận nhiều vụ bán khống thể hiện tài năng của những nhà đầu tư tài ba có thể “một tay che cả bầu trời” và khiến thị trường chao đảo. Tài sản trong các vụ bán khống có thể là cổ phiếu, hàng hóa (như dầu mỏ hay các loại hàng hóa khác được giao dịch trên thị trường hàng hóa phái sinh) hay tiền tệ. Nhắc đến bán khống tiền tệ, không thể không nhắc tới George Soros.

Sinh ngày 12/8/1930, ông trùm quỹ đầu cơ người gốc Hungary George Soros là Chủ tịch của quỹ Soros Fund Management và cũng là một nhà từ thiện hào phóng. Không chỉ là người đã “phá vỡ” NHTW Anh bằng cách bán khống đồng bảng và thu về khoản lợi nhuận 1 tỷ USD năm 1992, ông còn bị buộc tội là “kền kền” trục lợi từ khủng hoảng tài chính châu Á cuối những năm 1990 (cũng bằng cách bán khống tiền tệ) và gần đây hơn là bán khống yên Nhật vào năm 2013. Nhiều người sẽ cho rằng ông là kẻ dã tâm khi khiến nhiều nền kinh tế chao đảo, nhưng không ai có thể phủ nhận Soros có bộ óc của một thiên tài mới có thể làm như vậy.

“Khái niệm của tôi cho phép tôi vừa dự đoán được cuộc khủng hoảng vừa đối phó với nó khi nó xảy ra. Nó cũng cho phép tôi giải thích và dự đoán các sự kiện tốt hơn những người khác. Điều này đã thay đổi đánh giá của riêng tôi và của nhiều người khác. Triết lý của tôi không còn là vấn đề cá nhân nữa; nó xứng đáng được xem xét một cách nghiêm túc như một đóng góp cần thiết cho sự hiểu biết của chúng ta về thực tại.” ~ George Soros.

Vấn đề khái niệm mà Soros đang đề cập đến là Tính phản xạ. Hiểu tính phản xạ là gì và nó ảnh hưởng đến thị trường như thế nào là một trong những chân lý cơ bản quan trọng nhất mà một nhà giao dịch có thể nắm bắt.

Ý tưởng xoay quanh việc có hai thực tế; thực tại khách quan và thực tại chủ quan.

Thực tế khách quan luôn đúng bất kể người tham gia nghĩ gì về chúng. Ví dụ, nếu tôi nhận xét rằng tuyết đang rơi bên ngoài và thực tế bên ngoài đang có tuyết rơi, thì đó là một sự thật khách quan. Ngoài trời sẽ có tuyết rơi cho dù tôi nói hay nghĩ khác – tôi có thể nói trời nắng nhưng điều đó không có nghĩa là trời nắng, trời vẫn sẽ có tuyết.

Mặt khác, thực tế chủ quan bị ảnh hưởng bởi những gì người tham gia nghĩ về chúng. Thị trường rơi vào loại này. Vì thông tin hoàn hảo không tồn tại (nghĩa là chúng ta không thể dự đoán tương lai và không thể biết tất cả các biến số đang di chuyển trên thị trường tại bất kỳ thời điểm nào), chúng ta đưa ra những đánh giá tốt nhất về tài sản nào (cổ phiếu, hợp đồng tương lai, quyền chọn, v.v.) nên được định giá. Tư duy đám đông của chúng ta là thứ làm di chuyển thị trường và tạo ra kẻ thắng người thua. Điều này có nghĩa là những gì chúng ta nghĩ về thực tế ảnh hưởng đến chính thực tế. Và thực tế đó lại ảnh hưởng đến suy nghĩ của chúng ta một lần nữa.

Bạn cảm thấy khó hiểu, hãy ở lại đây tìm hiểu tiếp, nó không phức tạp như bạn nghĩ.

Lấy một cổ phiếu công nghệ cao như Amazon (AMZN) làm ví dụ. Công ty đã kiếm được rất ít lợi nhuận (liên quan đến giá trị vốn hoá thị trường) trong phần lớn thời gian tồn tại (hơn 15 năm) nhưng cổ phiếu vẫn tiếp tục tăng vọt. Điều này xảy ra bởi vì mọi người đã hình thành một số niềm tin tích cực về cổ phiếu. Những niềm tin này có thể là một ngày nào đó công ty sẽ kiếm được rất nhiều tiền vì nó đổi mới, chiếm lĩnh thị phần hoặc có một công tắc lợi nhuận bí mật mà nó có thể bật bất cứ khi nào nó muốn. Hoặc có thể mọi người tiếp tục mua cổ phiếu vì nó đã tăng giá trong một thời gian dài và do vậy họ cho rằng nó sẽ tiếp tục tăng giá.

Trên thực tế, có lẽ nhiều lý do trong số này khuyến khích các nhà đầu tư tiếp tục đầu tư vào một công ty không có lãi. Nhưng những lý do đó không quan trọng. Điều quan trọng ở đây là những niềm tin tích cực này đã ảnh hưởng trực tiếp đến thực tế chủ quan của Amazon.

Đây chỉ là một vài ví dụ về cách các nguyên tắc cơ bản của Amazon đã bị ảnh hưởng tích cực bởi niềm tin của các nhà đầu tư:

• Giá cổ phiếu cao đã cho phép công ty nhận được chi phí tài chính rẻ hơn.
• Thu hút tài năng đặc biệt, từ đó dẫn đến tăng trưởng.
• Tiết giảm lương thưởng cho nhân viên bằng cách thưởng cho họ cổ phiếu.
• Không quan tâm đến lợi nhuận, cho phép họ cạnh tranh mạnh mẽ và chiếm thị phần.

Không khó để hình dung một thực tế khác, trong đó đám đông nhà đầu tư  có niềm tin tiêu cực hoặc trung lập hơn về công ty. Amazon có thể trông rất khác ngày hôm nay. Nếu bắt buộc phải tập trung vào lợi nhuận — giống như nhiều doanh nghiệp — Amazon có lẽ sẽ không có được mức tăng trưởng bùng nổ như trước đó. Có thể nó sẽ không bao giờ mở rộng ra ngoài việc bán sách. Hoặc là có thể một đối thủ cạnh tranh đã khiến nó phải đóng cửa.

Vấn đề là vì thị trường có tính phản xạ, nên niềm tin của chúng ta về chúng ảnh hưởng trực tiếp đến các nguyên tắc cơ bản và ngược lại. Và đôi khi cơ chế phản xạ tạo thành một vòng phản hồi mạnh mẽ khiến giá cả và kỳ vọng khác xa thực tế.

Đây là Soros khi nói về chủ đề này:

Thị trường tài chính không phản ánh chính xác tất cả kiến ​​thức sẵn có mà nó luôn cung cấp một cái nhìn sai lệch về thực tế. Đây là nguyên tắc của khả năng sai. Mức độ biến dạng có thể thay đổi theo thời gian. Đôi khi nó khá mơ hồ, đôi khi nó khá rõ rệt.

Mọi bong bóng đều có hai thành phần: một xu hướng cơ bản chiếm ưu thế trong thực tế và một quan niệm sai lầm liên quan đến xu hướng đó. Khi một phản hồi tích cực phát triển giữa xu hướng và quan niệm sai lầm, một quá trình bùng nổ sẽ bắt đầu. Quá trình này có khả năng bị kiểm tra bởi phản hồi tiêu cực trong khi thực hiện và nếu nó đủ mạnh để vượt qua các thử nghiệm này, cả xu hướng và quan niệm sai lầm sẽ được củng cố.

Điều mà Soros đang nói là thị trường luôn ở trong trạng thái khác xa với thực tế — nghĩa là giá luôn sai. Đôi khi sự khác biệt này rất nhỏ và hầu như không thể nhận thấy. Những lần khác, sự khác biệt này lớn, do cách điều khiển vòng lặp phản hồi. Đây là những quá trình tăng trưởng và suy thoái. Và chính những sự khác biệt lớn này khiến các thương nhân muốn tìm tới, bởi vì đó là cơ hội có thể kiếm được tiền.

Bạn cần học cách xác định các chủ đề để hình thành một vòng phản hồi mạnh mẽ; nơi nhận thức tích cực trực tiếp thúc đẩy các nguyên tắc cơ bản. Đây là những viễn cảnh mà một cổ phiếu hoặc lĩnh vực sẽ đi theo đường parabol. Và Soros một lần nữa đã nói:

Thông thường có một số lỗi trong hành động định giá. Sai lầm phổ biến nhất là không nhận ra rằng cái gọi là giá trị cơ bản không thực sự độc lập với hành động định giá. Đó là trường hợp của sự phát triển tập đoàn, trong đó tăng trưởng thu nhập trên mỗi cổ phần có thể được tạo ra bằng cách mua lại, và cả trong sự tăng trưởng cho vay quốc tế, nơi các hoạt động cho vay của các ngân hàng đã giúp cải thiện tỷ lệ nợ mà các ngân hàng sử dụng để định hướng cho họ trong hoạt động cho vay. 

Biến tính phản xạ trở thành một phần trong mô hình tinh thần của bạn để đánh giá thị trường . Nó không chỉ cho phép bạn xác định tốt hơn các giao dịch tiềm năng tuyệt vời mà còn giúp bạn nhận thức được sự khác biệt lớn về giá/thực tế đã chín muồi để suy thoái.