CỔ PHIẾU CUỒNG NHIỆT: LẤY MẪU NHỮNG NÉT ĐẶC TRƯNG BẤT THƯỜNG CỦA GIAI ĐOẠN MẶT TRĂNG ĐỂ NHẬN DẠNG MẪU SỐ TRONG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN

Luis A. Mateos

Tóm tắt

Bài viết này trình bày một ý tưởng mới về việc kết hợp các giai đoạn của Mặt trăng với việc lấy thời gian theo lịch Gregorian (Mặt trời) bằng phương pháp cổ điển để tìm kiếm các mẫu số có ý nghĩa trong thị trường chứng khoán.

Bốn giai đoạn Mặt trăng chính (Trăng non, Quý đầu tiên, Trăng tròn và Quý thứ ba) không đều về thời gian nhưng có cùng quy luật Mặt trăng quay quanh Trái đất và hoàn thành chu kỳ của nó. Trăng tròn có thể xuất hiện vào một tháng trong năm vào ngày 2, vào tháng sau, Trăng tròn có thể xuất hiện vào ngày 4 và trong mười năm tới vào ngày 13 cùng tháng. Quy luật không đều về thời gian này khiến việc nghiên cứu dữ liệu thị trường chứng khoán trở nên thú vị. Hơn nữa, mặt trăng ảnh hưởng đến nhiều thứ vật chất trên trái đất, chẳng hạn như thủy triều, hành vi của các sinh vật sống cũng như tâm trạng của con người quyết định khi mạo hiểm và đầu tư.

I.GIỚI THIỆU

          Thời điểm vàng cho các hệ thống máy tính dự đoán trên thị trường chứng khoán là dự đoán chính xác khi nào nên mua và khi nào nên bán tài sản, bất kể những biến động bất ngờ trên thị trường.

Tuy nhiên, dự đoán thị trường chứng khoán đã khó và có lẽ đó là một nhiệm vụ bất khả thi. Có rất nhiều yếu tố và các trường hợp liên quan đến kết quả của giá cổ phiếu, chẳng hạn như: vĩ mô của thế giới của quốc gia, đại dịch (COVID-19 / Delta / Omicron) đề cập đến một số yếu tố kinh tế và môi trường. Ngoài ra, các nhà đầu tư cá nhân thường bổ sung thêm các yếu tố từ những xu hướng chung trên thị trường. Những nhà đầu tư cá nhân này có thể đưa ra quyết định dựa trên tin tức, tin giả, nơi họ làm việc, tin đồn từ bạn bè, tâm trạng của họ vào ngày hôm đó; mà không thực hiện bất kỳ phân tích nghiêm ngặt nào về thị trường.

Ngay cả khi một số tổ chức tài chính sử dụng các phương pháp chiến lược toán học kết hợp với hầu hết các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và có thể dự đoán xu hướng của thị trường theo một cách nào đó. Hành vi của nhà đầu tư cá nhân có thể ảnh hưởng đến kết quả dự đoán xu hướng bất ngờ. Ngày nay, bất kỳ ai có điện thoại di động và ứng dụng thị trường đều có thể “chơi” (đầu tư) vào thị trường chứng khoán và thay đổi thị trường một cách bất ngờ. Một ví dụ gần đây là sự gia tăng theo cấp số nhân của cổ phiếu Game Stop – GME vào đầu năm 2021, tiếp theo là tăng AMC, [2][3].

Hình 1. Những tháng tốt nhất và tồi tệ nhất trong lịch sử tại các thị trường chứng khoán lớn của Hoa Kỳ (dữ liệu từ chỉ số DOW 2000 – 2021).

Như vậy, sẽ không có một hệ thống dự báo chính xác (có hoặc không có AI) cho thị trường chứng khoán cho đến khi hiểu được hết các biến số và yếu tố ảnh hưởng đến từng nhà đầu tư và lý do mua và bán cổ phiếu của họ. Tuy nhiên, ngay cả trong các dữ liệu ngẫu nhiên cũng có thể trích xuất các mẫu và áp dụng tương tự cho thị trường chứng khoán. Ai cũng biết rằng các tháng tốt nhất trên thị trường chứng khoán là tháng 4 và tháng 11, vì những tháng này đã ghi nhận các đỉnh trên thị trường và tháng 6 và tháng 9 trong lịch sử là những tháng tồi tệ nhất trên các thị trường chứng khoán chính, xem Hình 1.

Hình 2. Các giai đoạn chính của Mặt trăng (phải). Thời kỳ bất thường từ các giai đoạn của Mặt trăng (trái)

A. Phân tích chuỗi thời gian bất thường

Người ta thường phân tích dữ liệu thị trường chứng khoán theo chuỗi thời gian. Dữ liệu có thể được vẽ dựa trên các mẫu số được xác định rõ dựa trên lịch Gregorian (Dương lịch) để hiểu thị trường thay đổi hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng năm và bất kỳ số liệu thời gian được kết hợp nào khác, chẳng hạn như số tuần, ngày trong tuần, số ngày trong năm, mùa (mùa xuân, hạ, thu, đông), v.v.

Tuy nhiên, nếu chúng ta kết hợp một cấu trúc được xác định rõ ràng nhưng với các khoảng thời gian không đều như tuần trăng, chúng ta sẽ không chỉ thêm một chuỗi thời gian khác nhau. Chúng tôi đang thêm một chuỗi thời gian với nhiều thuộc tính ảnh hưởng đến thể chất với tinh thần của con người và sinh lý[3]. Theo nghĩa này, các giai đoạn của mặt trăng làm phong phú thêm dữ liệu và tạo ra một chuỗi các khả năng khác để tìm ra các xu hướng trong các thị trường chứng khoán.

B. Tuần trăng

Có bốn giai đoạn “âm lịch” hoặc Mặt trăng chính: Trăng non, Quý đầu tiên, Trăng tròn và Quý thứ ba hoặc Quý cuối cùng.

1) Trăng non: Đây là giai đoạn không nhìn thấy được của Mặt trăng, với mặt sáng của Mặt trăng đối diện với Mặt trời và mặt tối đối diện với Trái đất. Trong Trăng non hoặc Trăng tròn, thuỷ triều lên cao nhất.

2) Quý đầu tiên: Mặt trăng hiện đã đi được một phần tư chặng đường trong hành trình hàng tháng của nó và bạn thấy một nửa của nó được chiếu sáng.

3) Trăng tròn: Điều này có nghĩa là phần bán cầu của Mặt Trăng hướng về phía Trái Đất (bán cầu gần) được Mặt Trời chiếu sáng toàn bộ và hiện lên như đĩa tròn (trong khi phần bán cầu kia không được chiếu sáng). Mặt trăng đối diện với Mặt trời, khi nhìn từ Trái đất, lộ ra phần sáng của Mặt trăng.

4) Quý thứ ba (Cuối cùng): Mặt trăng trông giống như được chiếu sáng một nửa từ góc nhìn của Trái đất, nhưng thực sự bạn đang nhìn thấy một nửa của Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng.

Các giai đoạn này không nhất quán về mặt thời gian của lịch Dương. Vì, một giai đoạn trong một tháng nhất định có thể bao gồm của 7 ngày và trong tháng tiếp theo là 8 ngày. Theo cách tương tự, một chu kỳ Mặt trăng nhất định sẽ xuất hiện vào các ngày khác nhau trong tháng. Ví dụ: Trăng tròn của tháng 5 năm 2021 là Thứ Tư ngày 26 tháng 5, trong khi của tháng tiếp theo là Thứ Năm ngày 24 tháng 6, xem Hình 2.

Mặt trăng ảnh hưởng đến trái đất theo cách vật lý. Một ví dụ là thủy triều, lên cao nhất vào lúc Trăng non hoặc Trăng tròn [1]. Theo cách tương tự, Mặt trăng ảnh hưởng đến con người, từ ánh sáng vào ban đêm hoặc từ lực hấp dẫn khiến chúng ta ngủ nhiều hay ít phút và ảnh hưởng đến hành vi [4][5].

Ở đây tôi chỉ muốn đưa ra một vài tình huống mà Mặt Trăng ảnh hưởng đến con người như đã giới thiệu. Trong phần tiếp theo chúng tôi tập trung vào các chỉ số trong thị trường chứng khoán được tính bởi các giai đoạn của mặt trăng cùng với các mẫu số theo thời gian phổ biến.

C. Thuật ngữ điên cuồng

Trong tác phẩm “Othello” của Shakespeare, cô hầu gái Emilia nói với Othello rằng mặt trăng đã đến quá gần Trái đất – và đã điên cuồng điều khiển con người.

Từ năm 400 trước Công nguyên, các bác sĩ và triết gia đã đổ lỗi cho những thay đổi hành vi là do sức hút của mặt trăng. Từ “mất trí” (lunatic) xét cho cùng, xuất phát từ ý tưởng rằng những thay đổi trong trạng thái tinh thần có liên quan đến chu kỳ mặt trăng (lunar cycles).

Mối liên hệ giữa hai điều này thậm chí còn được hỗ trợ trong các luận văn pháp lý lịch sử: Luật gia nổi tiếng người Anh William Blackstone đã viết rằng mọi người khó khống chế khả năng suy luận theo các giai đoạn thay đổi của mặt trăng.

Khả năng con người có thể bị ảnh hưởng bởi các chu kỳ của mặt trăng không phải là hoàn toàn vô căn cứ [5].

Hình 3. Mẫu hàng tuần cho chỉ số DOW trong giai đoạn 2000 – 2021.

Hình 4. Mẫu hàng ngày cho chỉ số DOW trong giai đoạn 2000 – 2021.

II. CÁC MÔ HÌNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN

Hình 1 cho thấy các biểu đồ từ các giai đoạn [học kỳ, ba tháng, hai tháng, một tháng, hàng tháng] của chỉ số DOW trong các năm 2000-2021. Có thể nhận thấy rằng nửa cuối năm tốt hơn so với nửa đầu tiên, để chứng thực dữ liệu này, giai đoạn thứ tư là tốt nhất trên thị trường chứng khoán. Theo cách tiếp cận từ trên xuống này cho thấy rằng hai tháng tốt nhất là tháng 11, tháng 12, trong đó tháng tốt nhất là tháng 11 đối với thị trường chứng khoán DOW.

Phân tích chi tiết hơn, trong Hình 3, tuần tốt nhất trong năm là tuần thứ 47, rơi vào tháng 11. Theo nghiên cứu, những ngày tốt nhất trong năm trên thị trường chứng khoán xuất hiện vào những thời điểm khác nhau của năm như trong Hình 4, vào đầu và cuối năm. Ngày thứ 77 với gần 1700 điểm, sau đó ngày số 309 với gần 1500 điểm và ngày số 340 với gần 1500 điểm.

Nếu dựa vào mẫu theo ngày trong tháng, thì có thể nhận thấy trong Hình 5 ngày tốt nhất cho thị trường chứng khoán là ngày thứ 16. Trong khi, đầu tư ngày thứ 19 và 20 với số điểm thấp nhất.

Một cách áp dụng mẫu thú vị khác là theo ngày trong tuần như trong Hình 6. Đồ thị cho thấy Thứ Ba là ngày tốt nhất cho các thị trường chứng khoán. Trong khi, thứ Sáu là tồi tệ nhất.

III. CÁC MẪU ĐƯỢC XÁC ĐỊNH KHÔNG THƯỜNG XUYÊN KỊP THỜI

Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu này có thể được tìm thấy [6]. Dữ liệu bao gồm các giai đoạn chính của Mặt trăng cùng với các ngày xuất hiện. Trong mã, nó được hiển thị năm, tháng, ngày và tuần trăng. Các giai đoạn Mặt trăng được đặt thành các mục chỉ số, trong đó 0 là Trăng non, 10 là Quý một, 20 là Trăng tròn và 30 là Quý ba. Ý tưởng đằng sau việc đánh số này là mỗi Giai đoạn mặt trăng ít hơn 10 ngày. Do đó, sẽ dễ dàng hơn khi làm việc với một phần trong phân tích dữ liệu.

Năm, tháng, ngày, giai đoạn mặt trăng

1989, 1,7, 0 (New Moon )

1989, 1, 14, 10 ( First )

1989, 1, 21, 20 ( Full Moon )

1989, 1, 29, 30 ( Third )

1989, 2, 5, 0 (New Moon )

Dữ liệu mặt trăng được điền vào giữa các giai đoạn Mặt trăng. Kết quả là số ngày mà chu kỳ Mặt trăng kéo dài tương ứng như trong danh sách dưới đây. Hơn nữa, trong danh sách sơ bộ này có thể nhận thấy sự bất thường trong Chu kỳ. Thời kỳ Trăng non kéo dài 7 ngày cộng với Trăng non, trong khi thời kỳ Quý I và Trăng tròn chỉ kéo dài 6 ngày.

 

Hình 5. Ngày trong tháng cho chỉ số DOW trong giai đoạn 2000 – 2021.

Hình 6. Các ngày trong tuần cho chỉ số DOW trong giai đoạn 2000 – 2021.

Bước cuối cùng để chuẩn bị toàn bộ dữ liệu là tích hợp dữ liệu thị trường chứng khoán: khối lượng, mở, cao, thấp, đóng, chênh lệch và các biến dẫn xuất. Vui lòng tham khảo [6].

IV. CỔ PHIẾU

Phần II cho thấy các khoảng thời gian lấy mẫu khác lịch Dương để phân tích thị trường chứng khoán trong một năm và lấy các mẫu liên quan như ngày trong tháng và ngày trong tuần.

Một cách khác áp dụng các mẫu số của thị trường chứng khoán là theo tuần trăng. Việc này không đều đặn vì chu kỳ của Mặt trăng là không nhất quán nếu khớp với dương lịch. Do đó, bằng cách tìm các điểm lấy mẫu tốt nhất và tồi tệ nhất của các giai đoạn Mặt trăng đến dữ liệu thị trường chứng khoán, chúng tôi có một số liệu khác để có được thông tin chi tiết về dữ liệu thị trường.

Hình 7 cho thấy bốn giai đoạn Mặt trăng và các chu kỳ của chúng, cho thấy rằng giai đoạn Trăng non và Quý đầu tiên là dương, còn Rằm và Quý III là âm. Nếu gộp các ngày theo từng thời kỳ, thì thời kỳ tốt nhất là thời kỳ có đầy đủ Mặt trăng, sau đó là Quý ba, Quý đầu tiên và tệ nhất với thu nhập ít là Trăng non, xem Hình 8.

Hình 7. Tuần trăng trong chỉ số DOW từ năm 1992 đến năm 2021.

Hình 8. Thị trường chứng khoán DOW từ 1992 đến 2021 theo chu kỳ Mặt trăng.

Hình 9. Năm ngày đầu tiên của mỗi chu kỳ Mặt trăng và những ngày cuối cùng của mỗi chu kỳ Mặt trăng (sau ngày thứ 5 của chu kỳ) trong chỉ số DOW từ năm 1992 đến năm 2021.

Một cái nhìn sâu sắc thú vị trong dữ liệu là trong Trăng tròn, thị trường đi xuống, điều này trái ngược với niềm tin phổ biến rằng Trăng tròn là một ngày tốt để đầu tư. Tuy nhiên, những ngày sau Trăng tròn là những ngày có nhiều thu nhập nhất. Hãy xem Hình 7 để lý giải tại sao nếu bao gồm toàn bộ chu kỳ Trăng tròn đến Quý thứ ba sẽ mang lại thu nhập tốt nhất.

Một phát hiện khác từ một phân tích đơn giản khi lấy các nhóm ngày sau mỗi chu kỳ Mặt trăng, dẫn đến một cái nhìn thấu suốt và thú vị. Nếu chỉ lấy 5 ngày đầu tiên, ta thấy thu nhập tốt nhất tại địa phương (điểm cao nhất). Trong khi đó, các ngày sau ngày thứ năm từ mỗi chu kỳ dẫn đến các điểm gần bằng 0 hoặc âm trong tất cả các chu kỳ Mặt trăng, xem Hình 9.

V. KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG TƯƠNG LAI

Một khái niệm mới về việc kết hợp các giai đoạn của Mặt trăng dưới dạng dữ liệu thước đo mẫu số bất thường được trình bày. Dữ liệu mặt trăng được hợp nhất với chỉ số DOW để tìm kiếm thông tin chi tiết về dữ liệu thị trường chứng khoán từ góc độ lấy mẫu số để hiểu hành vi của con người khi đầu tư mạo hiểm.

Dữ liệu Mặt trăng không đều về thời gian nếu so với các mẫu Mặt trời, chẳng hạn như ngày, tuần, tháng, ngày trong tháng, ngày của năm. Một kỳ Trăng có thể kéo dài 7 hoặc 8 ngày và có thể xuất hiện vào các ngày khác nhau trong tháng. Tuy nhiên, quy luật cơ bản của Mặt trăng là quay quanh Trái đất với cùng tốc độ.

Trong nghiên cứu này, các tuần trăng được sử dụng làm mẫu cho chỉ số DOW, tiết lộ những hiểu biết thú vị về bốn yếu tố chính. Các giai đoạn của mặt trăng: Trăng non, Quý đầu tiên, Trăng tròn và Quý thứ ba. Hơn nữa, nếu nhóm năm ngày đầu tiên từ mỗi Giai đoạn mặt trăng dẫn đến thu nhập chung lớn nhất, trong khi nếu tính đến những ngày cuối cùng của mỗi giai đoạn sẽ thấp xuống và dẫn đến gần 0 điểm.

Bên cạnh việc nghiên cứu dữ liệu mặt trăng với thị trường chứng khoán. Điểm mấu chốt của nghiên cứu này là thêm các giai đoạn của Mặt trăng với giai đoạn lấy mẫu nổi tiếng khác và kết hợp chúng để có được mô hình lai tốt hơn trong bộ dữ liệu liên quan đến hành vi của con người hoặc động vật.

 

REFERENCES

[1] NASA, Moon in Motion, https://moon.nasa.gov/moon-in-motion/moon-phases/ 2021-03-31

[2] Motley Fool Stock Advisor, Meme stocks hike, https://www.fool.com/investing/2021/03/25/why-shares-of-gamestop-and-amc-entertainment-skyro/ 2021- 03-31

[3]Bloomberg,Memestocks,https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-24/meme-stocks-eye-best-day-since-june-as-gamestop-amc-surge 2021-03-31

[4] Health Line, Full Moon Effect, https://www.healthline.com/health/full-moon-effects 2021-03-31

[5] BBC, The mood-altering power of the Moon – BBC Future, https://www.bbc.com/future/article/20190731-is-the-moon-impacting-your-mood-andwellbeing 2021-03-31

[6] Particle Robots, Moon phases and stock markets data, https://github.com/lamateos123/Lunatic-Stocks