“CẬU BÉ” WARREN BUFFETT ĐÃ HỌC ĐẦU TƯ NHƯ THẾ NÀO?

So với Tiger Woods, Buffett là người khởi đầu hơi muộn. Mãi tới lúc tròn năm tuổi, ông mới bắt đầu công việc kinh doanh đầu tiên của mình: bán kẹo Chiclet cho khách bộ hành qua lại trước cửa nhà ông. Tiếp theo, ông bán nước chanh, nhưng không phải ở trước nhà ông, mà trước nhà một người bạn, vì ông đã để ý thấy ở đó có rất nhiều xe cộ qua lại. Lên sáu tuổi, ông đã biết mua một hộp lớn gồm sáu lon Coca-Cola từ cửa hàng với giá 25 cent, rồi mang đến từng nhà bán với giá 5 cent một lon.

Nhiều đứa trẻ nhận đi đưa báo hay làm một số công việc bán thời gian để kiếm thêm tiền tiêu vặt. Buffett cũng vậy. Năm 14 tuổi, Buffett đã tạo được nhiều tuyến đưa báo và có một công việc ổn định. Dù phải giao mỗi ngày 500 tờ báo, nhưng nhờ tổ chức chặt chẽ các tuyến đường nên ông làm việc này chỉ mất một tiếng 15 phút. Ông còn tăng thu nhập bằng các tận dụng mối quan hệ của mình với khách hàng để mời họ đặt mua tạp chí dài hạn. Riêng từ việc đưa báo này, mỗi tháng ông đã có 175 đô-la. Vào giữa những năm 1940, đây là một khoản tiền khá lớn đối với một cậu bé. Ngay từ lúc này, Buffett đã lập kế hoạch để dành tiền chứ không tiêu xài vào các thú vui như bạn bè cùng trang lứa.

Ông còn có các công việc kiếm tiền khác như thu nhặt những quả bóng golf bị mất và bán lại (không phải một vài quả, mà có thể hàng trăm quả mỗi lần), cùng một người bạn nữa sở hữu mấy chiếc máy trò chơi điện tử đặt trong các tiệm cắt tóc gần nhà. Công việc này đã mang lại nguồn thu 50 đô-la một tuần (bằng khoảng 365 đô-la, nếu tính theo trị giá đồng đô-la hiện nay), và ông đã bán lại mấy chiếc máy đó với giá 1.200 đô-la năm ông 17 tuổi. Thậm chí, ông còn là người đồng sở hữu một chiếc xe hiệu Rolls-Royce và cho thuê với giá 35 đô-la một ngày.

Kinh nghiệm khởi sự và thực hành các công việc kinh doanh được xem là rất sơ sài và nhỏ bé đó đã giúp ông tích luỹ những hiểu biết về kinh doanh. Đó là những kiến thức không dễ gì có được nếu bạn chỉ đọc một vài cuốn sách hay tham gia một khoá học. Tại trường Wharton, nơi ông đã học một thời gian ngắn trước khi chuyển sang Trường Tổng hợp Columbia, cậu thanh niên Buffett 19 tuổi “đã lên giọng một các trịnh thượng rằng mình biết nhiều hơn các giáo sư”. Một bạn học cùng lớp kể lại:” Rồi Warren đi đến kết luận rằng trường Warren chẳng có gì để dạy ông. Và ông đã đúng”.

Buffett cũng bị mê hoặc bởi cổ phiếu và ông đã dành rất nhiều thời gian để học hỏi nghề môi giới của cha. Đôi khi, ông còn viết các mức giá lên tấm bảng đen treo trong lớp. Ông bắt đầu lập biểu đồ giá do “bị mê hoặc bởi việc giải mã các loại biểu đồ”. Cổ phiếu đầu tiên ông mua năm lên 11 tuổi là Cities Service. Ông mua ba cổ phiếu với giá 38 đô-la và chẳng bao lâu sau chúng đã tụt xuống chỉ còn 27 đô-la. Buffett vẫn kiên nhẫn chờ và cuối cùng ông bán khi thấy mỗi cổ phiếu lãi được 5 đô-la.

Trong khi những đứa trẻ khác đọc các tạp chí thể thao hay chơi bóng, thì cậu bé Buffett lại miệt mài nghiên cứu các bảng biểu chứng khoán và đọc tờ Wall Street Journal sau mỗi buổi học. Các thầy giáo ở trường trung học thậm chí còn xem cậu như một nhà đầu tư thực thụ và trao đổi với cậu về các vấn đề của thị trường chứng khoán.

Mặc dù dành nhiều thời gian để nghiên cứu thị trường chứng khoán, nhưng không phải vụ đầu tư nào của Buffett cũng thật sự thành công. Ông thử tất cả. Sau này, ông nhớ lại: “Tôi thu thập đủ loại biểu đồ và đọc mọi thứ liên quan đến lĩnh vực này. Tôi lắng nghe những lời khuyên”, nhưng không có gì tỏ ra hiệu quả. Đó là điều dĩ nhiên, bởi ông không hề có một khuôn khổ hay một hệ thống đầu tư nào cả, mãi cho đến khi ông gặp được Benjamin Graham. 

Năm 1950, khi đến Trường Tổng hợp Columbia để tham dự các khoá học của Benjamin Graham về phân tích chứng khoán, Buffett chỉ mới tròn 20 tuổi. Vậy mà lúc đó ông đã là một nhà đầu tư lâu năm. Ông đã mắc nhiều sai lầm, và rút ra nhiều bài học kinh nghiệm mà đa số chúng ta không có được khi bước vào tuổi 20, hay thậm chí 30…

• Ông đã đọc hết những cuốn sách về đầu tư và kinh doanh mà ông biết. Tổng cộng hơn 100 cuốn.
• Ông đã thử nghiệm (và huỷ bỏ) nhiều phương pháp đầu tư khác nhau, kể cả phân tích biểu đồ và lắng nghe những “bí quyết mới nhất”
• Mặc dù còn ít tuổi, nhưng ông đã có vốn kinh nghiệm kinh doanh phong phú, và đã chứng tỏ trực giác nhạy bén của mình trong các hoạt động kinh doanh.

Bước khởi đầu đó, cộng thêm mãnh lực của lãi kép, đã giúp ông bổ sung nhiều tỷ đô la vào tài sản của mình.